თქვენ ამბობთ რომ პეტრეს ეკლესიას განვაგებო, ჩვენ კი ანდრია პირველწოდებულის, სწორედ ანდრიამ მოუწოდა პეტრეს,მის მიერ ვართ მოქცეულნი, მისივე სამწყსონი ვართ: ხოლო თორმეტ მოცოქულთაგან სვიმონ კანანელი და მატათა ჩვენს ქვეყანაშია დამარხული-აფხაზეთში და გონიოში. ამიტომ მოწოდებული მომწოდებულს უნდა დაემორჩილოს, პეტრეც ანდრიას უნდა დაემორჩილოს ე. ი. თქვენც ჩვენ უნდა დაგვემორჩილოთ.
ბოლოს კი დაუმატა;
-იყო დრო,როცა მთელს საბერძნეთში მართლმადიდებლობა აღარ იპოვებოდა და იოანე გუთელი მცხეთას ეკურთხა ეპისკოპოსად.
ბრძნული პასუხით გაკვირვებულმა პატრიარქმა და სხვა მოდავეებმა აღიარეს საქართველოს ეკლესიის მოციქულეობრივი წარმოშობაც , ავტოკეფალიც და სარწმუნოებრივი სიწმიდეც.
ღვთისმოყვარე ბაგრატ მეფე სთხოვდა წმიდა მამას საქართველოში ჩამობრძანებას სამოღვაწეოდ ,,როცა სრულქმნა თარგმანებაი საღმრთო წიგნების” ჩამოვიდა საქართველოში მოაწესრიგა სასულიერო ცხოვრება.
ამ დროს გავრცელდა ეკლესია-მონასტრებში გიორგი მთაწმინდელის ნათარგმნი წიგნები.
ხუთი წლის შემდეგ კვლავ ათონის მთაზე დაბრუნდა. ბაგრატ მეფემ დიდძალი შესაწირავითა და დიდი პატივით გააცილა.
წმინდა მამამ თან ოთხმოცი ობოლი ბავშვი წაიყვანა აღსაზრდელად.ამან დიდი შედეგი მოუტანა შემდგომში საქართველოს.
აქედან იეყება საფუძვლის მომზადება მომავალი დიდი და ძლიერი საქართველოსთვის...
კვლავ დაიწყო ბრძოლა საქართველოს
სამოციქულო ეკლესიის ავტოკეფალიისთვის
1906 წ. გაიმართა რუსეთის უწმიდესი სინოდის სხდომა, რომელმაც კატეგორიულად უარყო საქართველოს ეკლესიისთვის ავტოკეფალიის აღდგენა.
რუსეთის იმპერიის დაშლის შემდეგ 1917 წლის 12 მარტს (ახალი სტილით 25 მარტს) მცხეთის სვეტიცხოვლის ტაძარში გამოცხადდა საქართველოს სამოციქულო ეკლესიის ავტოკეფალიის
იმავე წლის სექტემბერში გაიმართა ავტოკეფალიააღდგენილი ეკლესიის პირველი საეკლესიო კრება, რომლემაც განიხილა საქართველოს ეკლესიისათვის უამრავი საჭირბოროტი საკითხი. არჩეული იქნა ეკლესიის მეთაური: სრულიად საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქი უწმიდესი და უნეტარესი კი-რიონ II.არც საქართველოს მთავრობა იყო კეთილგანწყობილი ეკლესიის მიმართ. სოციალ-დემოკრატთა უშუალო ინიციატივით საქართველოში გაუქმდა საღვთო სჯულის სწავლება, იურიდიული საფუძველი გამოეცალა ჯვრისწერასა და ნათლობას. იყო სასულიერო პირთა დევნაც და შევიწროებაც. ამის ერთ-ერთი შემზარავი მაგალითია უწმიდესისა და უნეტარესის კირიონ II მკვლელობა. კირიონ კათალიკოსი, როგორც ცნობილია, საქართველოს სამოციქულო ეკლესიის წმიდა სინოდის გადაწყვეტილებით შერაცხილ იქნა წმიდათა დასში სახელდებით წმიდა მღვდელმოწამე კირიონი.
კირიონ II შემდეგ კათოლიკოს-პატრიარქად აირჩიეს მიტროპოლიტი ლეონიდე ოქროპირიძე - ჩვენი ეკლესიის ავტოკეფალიისთვის დაუღალავი მებრძოლი. იგი 1921 წელს მოწამლული წყლით გარდაიცვალა. ამავე წელს, როგორც ცნობილია, საქართველო დაიპყრო და ძალით გაასაბჭოვა წითელმა რუსეთმა. ამ ძნელბედობის ჟამს სრულიად საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქად არჩეულ იქნა უწმიდესი და უნეტარესი ამბროსი ხელაია.
საბჭოთა მთავრობამ დაიწყო ეკლესია-მონასტრების ძარცვა-დარბევა და სამღვდელოებისა არნახული დევნა. შეურაცხყვეს და გაანადგურეს მრავალი სიწმიდე, დაანგრიეს ტაძრები, ეკლესიას ჩამოართვეს კუთვნილი ქონება და მიწა (6). დააპატიმრეს უწმიდესი და უნეტარესი ამბროსი და მას ბრალად 1921 წელს გენუის კონფერენციისადმი საბჭოთა მთავრობის მამხილებელი წერილის გაგზავნა წაუყენეს. სპეციალურად დაქირავებული კომკავშირელები საშინლად შეურაცხყოფდნენ კათალიკოსს, ხოლო იგი დიდსულოვნად იტანდა ყოველივეს და ლოცავდა შეურაცხმყოფელთ. სასამართლოზე გაისმა კათალიკოსის უკვდავი სიტყვები, რომელიც თავისუფლად შეგვიძლია მივიჩნიოთ მისი ცხოვრების მრწამსად: „სული ჩემი ღმერთს ეკუთვნის, გული - სამშობლოს, ხორცი კი თქვენ, ჯალათებო, და რაც გინდათ უყავით მას.“ პატრიარქი 1924 წლამდე მეტეხის ციხეში იყო დატყვევებული. საპატიმროში ყოფნისას იგი დასნეულდა და 1927 წელს გარდაიცვალა. 1995 წელს საქართველოს სამოციქულო ეკლესიის წმიდა სინოდმა წმიდათა დასში შერაცხა კათოლიკოს-პატრიარქი ამბროსი სახელდებით წმ. ამბროსი აღმსარებელი.
შემდგომი კათოლიკოს-პატრიარქი იყო ქრისტეფორე ციცქიშვილი. მისი პატრიარქობის დროს განისაზღვრა ეკლესიის იურიდიული სტატუსი. საბჭოთა კანონმდებლობამ ყველა რელიგიურ მიმდინარეობას თანაბარი უფლებები მიანიჭა.
ქრისტეფორეს მომდევნო პატრიარქი გახლდათ უწმიდესი და უნეტარესი კალისტრატე III ცინცაძე. იგი 1932 წლიდან ოცი წლის მანძილზე განაგებდა საქართველოს ეკლესიას. მისი პატრიარქობის პერიოდში მრავალი სასიკეთო ძვრა მოხდა ეკლესიის სასარგებლოდ. უპირველესი კი იყო საქართველოს ეკლესიის ავტოკეფალიის ცნობა რუსეთის ეკლესიის მიერ.
საქართველოს ეკლესიის ავტოკეფალიის იურიდიულად ცნობა დაკავშირებულია სრულიად საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქის უწმიდესისა და უნეტარესის ილია II ღვაწლთან. მისი უშუალო ინიციატივითა და ლოცვა-კურთხევით დაიწყო მოლაპარაკებები კონსტანტინოპოლის საპატრიარქოსთან. მხარეებმა განიხილეს ისტორიული წყაროები, გადაისინჯა არქივები, შეგროვდა ცნობები. საბოლოოდ, 1990 წლის 4 მარტს, ქ. სტამბოლში, დიდმარხვის პირველ კვირა დღეს - მართლმადიდებლობის ზეიმზე ერთობლივი წირვა აღასრულეს კონსტანტინოპოლის - ახალი რომის მთავარეპისკოპოსმა და მსოფლიო პატრიარქმა მისმა ღვთაებრივმა ყოვლადუწმიდესობამ დიმიტრიოს I და სრულიად საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქმა უწმიდესმა და უნეტარესმა ილია II. წირვის შემდეგ მსოფლიო პატრიარქმა ჩვენს პატრიარქს გადასცა საქართველოს ეკლესიის ავტოკეფალიისა და საპატრიარქო ღირსების დამადასტურებელი დოკუმენტები (8).
„უფალი მეფობს“ - ხშირად მოგვისმენია დავით მეფისა და მეფსალმუნის ეს სიტყვები ჩვენი პატრიარქისაგან. მართლაც, უფალი მეფობს და მისი შემწეობითა და ნებით ბოლო თხუთმეტი წლის მანძილზე აიგო 400-მდე ტაძარი, იკურთხა ასეულობით ღვთისმსახური, მიმდინარეობს აღდგენა ძველი ქართული კანონიკური სამხმიანი გალობისა, განისაზღვრა ეკლესიის სტატუსი და მდგომარეობა სახელმწიფოსა და ეკლესიის კონსტიტუციური შეთანხმების სახით. ეს ყველაფერი მცირე ჩამონათვალია იმ დიდი საქმეებისა, რაც ხორციელდება ჩვენი პატრიარქის უწმიდესისა და უნეტარესის ილია II ლოცვა-კურთხევით.
ეს დოკუმენტებია: „საქართველოს უწმიდესი მართლმადიდებელი ეკლესიის ავტოკეფალური ცნობის და მტკიცების სიგელი“ (მიღ. 1990 წლის 25 იანვარს) და „საქართველოს უწმიდესი ეკლესიის მეთაურისთვის საპატრიარქო ტიტულის ცნობის და ბოძების საპატრიარქო სინოდალური განჩინება (მიღ. 1990 წლის 3 მარტს)
გამოყენებული წყარო(www.orthodoxy.ge)
